Ödüllü zelzele müsabakaları: Etik mi değil mi?

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Türkiye, 6 Şubat 2023 gecesi 11 ilin de etkilendiği büyük bir yıkım yaşadı. 50 binden fazla yurttaş ömrünü yitirdi, binlerce insanımız yersiz, yurtsuz kaldı. Felaketin üzerinden 9 ay geçmesine rağmen hâlâ enkazlardan ceset çıkıyor. Birtakım bölgelerde temel, yaşamsal sıkıntılar devam ediyor. Tüm bunlar olurken de bazıları tarafından sarsıntı felaketi istismar ediliyor.

‘ŞAHSİ MESELEM’DEN SONRA…

Hatay’da çekilen “Şahsi Meselem” sinemasına yansılar dinmezken artık de “para ödüllü” zelzele yarışı düzenleniyor. İnönü Üniversitesi Rektörü Ahmet Kızılay’ın da ortalarında olduğu 29 kişilik seçici şuranın 18’inin unvanı “profesör doktor”, “doçent doktor”, “uzman doktor” ve 11’inin “yazar”. Memur-Sen ve Eğitim-Bir-Sen de birincinin 25 bin TL, ikincinin 20 bin TL, üçüncünün 15 bir TL ve Mehmet Akif İnan Özel Mükafatı 10 bin TL olan “Asrın Felaketi Dayanışmanın Tarihi-Türkiye Geneli Deneme Yarışması” düzenliyor. Müsabakaların toplumsal medyada ortaya çıkmasından sonra “Etik”, “Etik değil” tartışması başladı.

Uzmanlar travmaların tetikleyeceğini, yapılanın sonunda acının istismarına gireceğini belirtirken birtakım muharrirler da “Acılar anlatarak diner” fikrini paylaştı.

“EMPATİK YAKLAŞMAMAK”

Yazar ve psikiyatrist Dr. Hira Sema Kalkan, paralı hikaye müsabakalarının, sarsıntı haberlerinin dramatik imgelerle verilişinin, para toplama törenlerininin, insanların acıları üzerinden şöhret ve para devşirmenin, “empatik yaklaşmamak” olduğunu belirterek “Hassas bir mevzu bu ve daha seneyi devriyesi olmamış, enkaz kaldırılmamış. Güya zelzelesi unutturmayalım diyorlar kendilerince fakat dramatik telaffuz ve performanslarla olmaz bu. En âlâ niyetle biz de bir şey yapmış olalım, vicdanımızı rahatlatalım der üzere. En berbat niyetse zati insanlarin acılarını para ve şöhrete dönüştürmek” dedi. Kalkan, “Bu durumda primer gereksinimi sağlaması gereken kurum ve kuruluşların ne yapıp ettiğini takip etmek, gündem oluşturmak, gereksinimleri belirleyip insanları bir düzlüğe çıkarmak daha uygun olacak. Sonra bunun sineması de çekilir, hikayesi de yazılır” ifadelerini kullandı.

“TRAVMALAR YARIŞTIRILMAZ”

Psikiyatrist Bora Küçükyazıcı, düşük ölçüde bir ödüllendirme de olsa bu paranın kaynağının nereden geldiğini, buna kimin karar verdiğini sorarak Şunları ekledi: “Seçici heyet bunu neye nazaran seçecek? Toplumu kucaklamak ismine, heyette depremzedelerden yurttaş var mı? Daha doğrusu kaybı olan depremzede var mı? Yoksa kendilerinçe ahkam kesilecek? Bu jüriyi kim belirledi? Neye nazaran seçildiler?”

Küçükyazıcı, “İnsanların travmaları yarıştırılmaz” diyerek “Sen artık depremzedelerden hikaye yazmasını bekliyorsun. Kızının nasıl öldüğünü, annesinin nasıl enkaz altında elini tuttuğunu yazmasını bekliyorsun. E diyelim ki bu kişi yazdı, gönderdi, ödül bile kazanamadı, ve o kişi kaleme aldığı hislerinin ödül almadığından ötürü travması tetiklendi ve aklımıza getirmek istemediğimiz birtakım aksiyonlarda bulundu. Olabilir mi olabilir? Bu türlü bir şey ne gerek var ki?” sözlerini kullandı.

“ACI ANLATARAK DİNER”

Türkiye Muharrirler Sendikası Lideri, öykücü Adnan Özyalçıner ise “İyi niyetli bir yaklaşım olduğunu düşünüyorum. ‘Acı yarıştırmak’ fikriyle yola çıkılmamıştır diye umuyorum” diyerek kelamlarını şöyle sürdürdü: “Acılar anlatarak diner. Terapilerde de bu türlü yapılıyor. İnsanların acılarını anlatmaları isteniyor. Edebiyatçılar da haliyle bunu yazacaklar, yazmalılar” diye konuştu.

PEN Muharrirler Derneği Lideri ve Cumhuriyet gazetesi müellifi Zeynep Oral da “Bu yarışlar tahminen farkındalık uyandırır. Lakin ortadaki çizgiyi bilmek lazım. Sömürüyle hassaslığı birbirinden ayırt edecek çizgi o kadar ince ki, bu mevzularda çok dikkatli olmak gerekir. Keşke bu paralar, direkt o bölgedeki insanların ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılsa” diye konuştu.